October 1-15

Change the verb into the past simple
1) I (hear) a new song on the radio. heard
2) I (read) three books last week. rode
3) They (speak) French to the waitress. spoke
4) He (understand) during the class, but now he doesn’t understand. understood
5) I (forget) to buy some milk. forgot
6) She (have) a baby in June. had
7) You (lose) your keys last week. lost
8) They (swim) 500m. swam
9) I (give) my mother a CD for Christmas. gave
10) At the age of 23, she (become) a doctor. become
11) I (know) the answer yesterday. knew
12) He (tell) me that he lived in Toronto. told
13) We (lend) John £200. lent
14) She (drink) too much coffee yesterday. drank
15) The children (sleep) in the car. sleep
16) He (keep) his promise. kept
17) I (choose) steak for dinner. chose
18) The film (begin) late. began
19) We (fly) to Sydney. flew
20) They (drive) to Beijing. drove
21) He (teach) English at the University. taught
22) I (send) you an email earlier. sent
23) We (leave) the house at 7am. left
24) He (feel) terrible after eating the prawns. felt
25) She (bring) some chocolates to the party.

brought

After School, read the text and answer the questions.

We have spoken about what pupils do at school, at lessons and during breaks. But boys and girls don’t spend the whole day at school. This talk will be about what they do when school is over and they are free. Not everybody goes home after the last lesson. Many boys and girls – the most active members of the class and school – stay at school for so me time for social activities. They organize parties, conferences, and games meetings. The school library is open at this time for pupils who come to choose a new book or read an interesting magazine. There are different after-school clubs at school; each member of an after-school club goes there to do something which interests him. Sports sections are also very popular. Their members play games and go in for gymnastics. You can see boys and girls from all classes either in the gymnasium or on the sport-ground. As you know, schoolchildren have to study after school, too. They have homework to do. When do you think it is better to begin doing homework? As doctors and teachers say, the best time is after dinner and an hour’s walk. If you have no rest, it’ll be difficult to prepare your lessons. Work about the house is a good rest from studying, too. The English people say, “A change of work is as good as a rest”. So it is useful to go to the shops and buy something. But if you meet a friend in the street, don’t talk too much because you’ll have too little time for your lessons.

Questions:

1. What do you like to do after school?

I love play games, eat, do sports and sleep.


2. Can you do what you like or there are things you must do?

I do what my mother says.


3. Does your school have playing fields?

I don’t know.


4. What is your favorite kind of sport?

Of course football.


5. What out-of-school activities are you fond of?

Watch interesting movies.

 Գրավոր պատասխանել հարցերի:

Ա1 | Հասկացություններ և անուններ
Բնութագրի՛ր:

լեռնաշխարհ-տարածք, որտեղ գերակշռում են լեռները և բարձունքները։ • բարձրավանդակ (սարահարթ)-բարձր դիրք ունեցող հարթ տարածք՝ շրջապատված լեռներով կամ լեռնաշղթաներով։ • լեռնաշղթա -լեռների երկարաձիգ շղթա, որոնք միմյանց են միանում, • հարթավայր-հարթ, լայն տարածք՝ առանց մեծ բարձունքների։
Մեծ Հայք -պատմական Հայաստանի հիմնական և ամենամեծ մասը, որտեղ կենտրոնացած էր հայ ժողովրդի պետական կյանքը։ • Փոքր Հայք -Մեծ Հայքի արևմտյան կողմում գտնվող պատմական հայկական նահանգ, Եփրատի վերին հոսանքի շրջանում • Կիլիկիա-Հայաստանի հարավ-արևմտյան մասում գտնվող պատմական երկիր, որտեղ միջնադարում գոյություն է ունեցել Կիլիկյան հայկական թագավորությունը։ • Հայկական Պար-Հայկական լեռնաշխարհը շրջապատող լեռների շղթա՝ ձևավորելով նրա բնական սահմանները։ • Վասպուրականի լեռնաշղթա-Հայկական լեռնաշխարհի հարավային մասի լեռնաշղթա, որը շրջապատում է Վանա լիճը։ • Արարատյան դաշտ-Հայաստանի ամենահրաշալի և բերրի հարթավայրերից մեկը, գտնվում է Արաքս գետի ավազանում։ • Տիգրիս գետ-Հայկական լեռնաշխարհից սկիզբ առնող խոշոր գետ, հոսում է դեպի հարավ և միանում Եփրատին, • Եփրատ գետ-Հայկական լեռնաշխարհից սկիզբ առնող Մերձավոր Արևելքի ամենամեծ գետերից մեկը։ • Արաքս գետ -սկիզբ է առնում Բյուրակն լեռներից և հոսում Հայաստանի տարածքով դեպի Կասպից ծով, • Սևանա լիճ-Հայաստանի ամենամեծ քաղցրահամ լիճը՝ գտնվում է Գեղամա լեռնաշղթայի մեջտեղում։ • Վանա լիճ-Հայկական լեռնաշխարհի ամենամեծ լիճը՝ գտնվում է ներկայիս Թուրքիայի տարածքում, Վասպուրականի շրջանում


Ա2 | Հիմնական գաղափարներ
ա. Ներկայացրո՛ւ։

Որո՞նք են Հայկական լեռնաշխարհի բուսական և
կենդանական աշխարհի բազմազանության պատճառները:

Հայկական լեռնաշխարհի բուսական և կենդանական աշխարհի բազմազանությունը պայմանավորված է նրա բարդ ռելիեֆով, տարբեր բարձրություններով և կլիմայական բազմազանությամբ։ Լեռները, հովիտները և հարթավայրերը ստեղծում են տարբեր կենսապայմաններ, որտեղ կարող են ապրել տարբեր տեսակներ։ Բացի այդ, գետերն ու լճերը ապահովում են ջրային հարուստ միջավայր, իսկ աշխարհագրական դիրքը՝ տարբեր բնաշխարհների հատման կետում, նպաստում է ինչպես եվրոպական, այնպես էլ ասիական տեսակների գոյությանը։


բ. Հիմնավորի՛ր։ Ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ տարածքի բարձրությունը
երկրագործության և անասնապահության վրա:

Տարածքի բարձրությունը մեծ ազդեցություն ունի երկրագործության և անասնապահության վրա։ Ցածրադիր վայրերում կլիման տաք է և հողերը՝ բերրի, ինչի շնորհիվ այստեղ լավ են աճում տարբեր մշակաբույսեր։ Իսկ բարձրադիր վայրերում եղանակը սառն է, հողը՝ աղքատ, ուստի այնտեղ ավելի հարմար է անասնապահությունը, հատկապես՝ գոմեշների, ոչխարների և այծերի բուծումը։ Այսպիսով, բարձրության փոփոխությունը որոշում է, թե որ զբաղմունքն է առավել արդյունավետ տվյալ տարածքում։


գ. Պարզաբանի՛ր։ Ինչո՞վ էր պայմանավորված Արարատյան դաշտի կարևորությունը։

Արարատյան դաշտի կարևորությունը պայմանավորված էր նրա բերրի հողերով, բարենպաստ կլիմայով և ջրի առ plentiful աղբյուրներով։ Այստեղ հոսում է Արաքս գետը, ինչը հնարավորություն է տվել զարգացնել երկրագործությունը և այգեգործությունը։ Բացի այդ, դաշտը գտնվում է Հայկական լեռնաշխարհի կենտրոնական մասում, ուստի այն եղել է նաև կենտրոնական բնակավայրերի և քաղաքների ձևավորման վայր, կարևոր տնտեսական և ռազմավարական շրջան։

Ա3 | Քննադատական մտածողություն
1. Ճանաչի՛ր ազդեցությունը։

Ինչպե՞ս էր կլիման ազդում Հայկական լեռնաշխարհի բնակիչների
առօրյա կյանքի վրա:

Կլիման մեծ ազդեցություն էր ունենում Հայկական լեռնաշխարհի բնակիչների առօրյա կյանքի վրա։ Քանի որ այստեղ եղանակը լեռնային է՝ ցուրտ ձմեռներով և տաք ամառներով, մարդիկ իրենց կյանքը ու աշխատանքը հարմարեցնում էին տարվա եղանակներին։ Ձմռանը նրանք զբաղվում էին անասնապահությամբ և տնային գործերով, իսկ ամռանը՝ երկրագործությամբ ու բերքահավաքով։ Կլիման նաև որոշում էր բնակավայրերի կառուցման ձևը․ տները կառուցվում էին հաստ պատերով՝ ձմռանը տաք, ամռանը՝ զով պահելու համար։
2. Ընդհանրացրո՛ւ։

Որքանո՞վ էր նպաստավոր կամ աննպաստ տարբեր ուղղություններով ձգվող
լեռնաշղթաների ցանցը, որոնք երկիրը վերածել էին բազմաթիվ փակ շրջանների։

Նպաստավոր էր այն պատճառով, որ լեռները պաշտպանում էին բնակավայրերը թշնամիներից և ստեղծում էին բնական սահմաններ, ինչպես նաև ապահովում էին բազմազան կլիմայական և բուսական պայմաններ։

Բայց այն նաև աննպաստ էր, քանի որ լեռնաշղթաները բաժանում էին բնակավայրերը միմյանցից, դժվարացնում էին տեղաշարժը, առևտուրը և հաղորդակցությունը տարբեր շրջանների միջև։

Ա4 | Աշխարհագրական մտածողություն
1. Ինչպե՞ս կարող են Հայկական լեռնաշխարհի կլիման և բուսականությունն ազդել գաղթի
(միգրացիայի), բնակեցման և ապրելակերպի վրա:

Հայկական լեռնաշխարհի կլիման և բուսականությունը մեծ ազդեցություն են ունեցել բնակչության ապրելակերպի վրա։ Տաք և բերրի շրջանները՝ ինչպես Արարատյան դաշտը, ավելի հարմար էին մշտական բնակության և երկրագործության համար, այդ պատճառով մարդիկ հիմնականում բնակվում էին այնտեղ։ Իսկ սառն ու անապատային տարածքներում բնակչությունը քիչ էր՝ մարդիկ հաճախ տեղափոխվում էին դեպի ավելի լավ պայմաններով վայրեր։ Խոտաբույսերով հարուստ լեռնային շրջաններում զարգանում էր անասնապահությունը, իսկ բուսականությամբ աղքատ վայրերից մարդիկ հաճախ գաղթել են դեպի բերրի հողեր։ Կլիման ու բուսականությունը որոշում էին մարդկանց բնակության վայրը, զբաղմունքը և ապրելակերպը։


2. Ի՞նչ ազդեցություն կարող էին ունենալ բնական պաշարները տարածաշրջանի զարգացման վրա

Լեռնաշխարհի ընդերքը հարուստ է օգտակար հանածոներով և բուժիչ հանքային ջրերով։ Դեռ հնագույն ժամանակներից երկրի ընդերքից հանել են պղինձ, երկաթ, կապար, ոսկի և այլ
օգտակար հանածոներ։ Ներքին և արտաքին շուկաներում մեծ համբավ է ունեցել հայկական չգունաթափվող վառ կարմիր ներկը՝ «որդան կարմիր»-ը, որը հայտնի էր նաև «հայկական գույն» անվամբ: Բնական պաշարները մեծ ազդեցություն էին ունենում տարածաշրջանի զարգացման վրա։ Քարածխի, մետաղների, աղի, ջրի և բերրի հողերի առկայությունը հնարավորություն էր տալիս զարգացնել արդյունաբերությունը, երկրագործությունը և առևտուրը։

Հարցեր և առաջադրանքներ․

1․Ո՞րն է մաքուր նյութ.
ա) Օդը+
բ) Շաքարը
գ) Ծովի ջուրը
դ) Թեյը

2․Ո՞րն է խառնուրդ.
ա) Թթվածին
բ) Բենզինը+
գ) Արծաթը
դ) Ջրածինը

3․Ո՞ր տեսակ խառնուրդն է, երբ բաղադրիչները տեսանելի են աչքով.
ա) Միատեսակ խառնուրդ
բ) Տարբերատես խառնուրդ+

4․Աղաջուրը որ տեսակ խառնուրդ է՝
ա) Տարբերատես
բ) Միատեսակ+

5․Ո՞ր մեթոդով կարելի է առանձնացնել ավազը ջրից՝
ա) Թորում
բ) Ֆիլտրացում+
գ) Կրակով տաքացնելով
դ) Կենտրոնացում

6․Ինչ տարբերություն կա մաքուր նյութի և խառնուրդի միջև։

Մաքուր նյութը ֆիղիկական և քիմիկան հաստատուն է:

7․Ինչպե՞ս կարելի է պարզել՝ նյութը մաքուր է, թե խառնուրդ։

Նյութը մաքուր է եթե ունի հաստատուններ:

Վարժություններ

Վարժություն 1։ Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով մեկ կամ
կրկնակ բաղաձայն։
Անդող, բառադ, պհահողմ, բեռի, տայատեսակ, մղիկ (հողմ), մխիկ (հացաբույսերի հիվանդություն), տառական, տողա, բռային, սովառուկ, տառորոշել, այրենական, երեխրբիչ, երորդ, հինգերորդ, չորորդ, անդողագիր, հողասուն, ուղևոր, հորական, հոտանոց, ուղակի։

Վարժություն 2։ Արտագրե՛լ՝ ըստ անհրաժեշտության լրացնելով բաց
թողած տառերը (նաև կրկնակ)։
Քարի մշակման վարպետությունը միջնադարյան Հայաստանում առավել
հարուստ ձևով է արտազայտվել խաչքարերի արվեստում։ Պահպանելով կանոնի վերածված կառուցվածքը՝ խաչքարերի հարդարանքի մեջ, տասնմեկերորդ
դարից սկսած, գերիշխող են դառնում երկրաչափական-գծային ու բուսական
բարեստորեն հյուսվածքավոր զարդանախշերը։ Ընդ որում, բեկվող գիծը,

Կենսաբանություն

  1. Ինչպե՞ս են բազմանում կանաչ մամուռները

Ջրի կաթիլները մտնում են փոքր փոսի մեջ և աջում է պարույր որւց հետո գլխարկը այտ պարույրի բացվում է և մեջից հլնեւմ են նոր (սերմեր):

  1. Ո՞ր վայրերում կարող ենք հանդիպել կանաչ մամուռներին

Կանաչ մառմուռները աճում են խոնավ անտառներում և հիմնական երկրները որտեղ աճում են կանաչ մառմուչները Իսլանձայն է:

Առաջադրանք-պատասխանել հարցերին

  1. Կառուցվածքային ի՞նչ առանձնահատկություններ ունեն սնկերը

Սնկերը չունեն քլորոֆիլ, բջջային պատը բաղկացած է խիտինից, մարմինը կազմված է հիֆերից (միցելիում), և ունեն միջուկ՝ էուկարիոտ են:

  1. Ի՞նչ օգուտ է մարդը ստանում սնկերից

Մարդը սնկերից ստանում է տարբեր օգուտներ․

Օգտագործում է սնվելու համար, քանի որ շատ սնկեր սննդարար են։

Որոշ սնկերից ստանում են դեղեր (օր.՝ հակաբիոտիկներ)։

Սնկերը օգնում են բնության մեջ նյութերի քայքայմանն ու վերամշակմանը։

  1. Խմորասնկերը կենցաղում ինչպե՞ս եք օգտագործում։

Խմորասնկերը կենցաղում օգտագործում են՝

Հաց, բուլկի և խմորեղեն թխելու համար,

Գինու, գարեջրի և կվասի պատրաստման մեջ՝ խմորում առաջացնելու համար:

Հարցեր և առաջադրանքներ Ֆիզիկա

  1. Թվարկե՛ք ձեր շրջապատի մի քանի ֆիզիկական մարմիններ:

Սեղան, աթոռ, գրքեր, բաժակ հեռախոս:

  1. Ինչի՞ց են բաղկացած ֆիզիկական մարմինները:

Ֆիզիկական մարմիները բաղկացած են նյութերիից իսկ նյութերը մասնիկներից

  1. Ի՞նչ փոփոխություն է կրում պղնձե լարը սպիրտայրոցով տաքացնելիս:

Պղնձե լարը սպիտայրոցով տաքացնելիս տաքանում է և երկարանում, այսինքն՝ նրա երկարությունը մեծանում է։

  1. Ի՞նչ փոփոխություն են կրում ջուրը և օդը տաքացնելիս:

Ջուրը և օդը տաքացնելիս տաքանում են և լայնանում, այսինքն՝ նրանց ծավալը մեծանում է, իսկ խտությունը փոքրանում է։

  1. Ինչպիսի՞ կառուցվածք ունի նյութը:

Նյութը ունի մասնիկային կառուցվածք, այսինքն՝ այն բաղկացած է շատ փոքր մասնիկներից՝ մոլեկուլներից, ատոմներից և իոններից, որոնք գտնվում են շարժման մեջ։

  1. Ինչո՞ւ տաքացնելիս պղնձե լարը երկարում է:

Տաքացնելիս պղնձե լարի մոլեկուլներն ու ատոմները սկսում են ավելի արագ շարժվել, նրանց միջև հեռավորությունը մեծանում է, և դրա հետևանքով լարը երկարում է։

  1. Եթե ջրով լեփ­լեցուն բաժակի մեջ ավելացնենք մեկ գդալ կերակրի աղ, ապա
    ջուրը բաժակից չի թափվի: Ինչո՞ւ:

Քանի որ աղի հատիկները լցվելով ջրի մեջ լուծվում են և մտնում են ջրի միջի դատարկ տեղերի մեջ՝ մոլեկուլների միջև։ Այս պատճառով ջրի ընդհանուր ծավալը այդքան էլ չի մեծանում, և այն չի թափվում բաժակից։

  1. Ինչո՞ւ բոլոր մարմինները մեզ հոծ են թվում:

Բոլոր մարմինները մեզ հոծ են թվում, որովհետև մենք չենք տեսնում նյութը կազմող մոլեկուլների և ատոմների միջև եղած դատարկությունները․ դրանք շատ փոքր են, և մեր աչքը չի կարող դրանք տարբերել։

Задание

Задание 2. Ответьте на вопросы, используя один из двух возможных

ответов: Я готовил ужин (факт) Я приготовил ужин(результат):

1. – Ты был свободен вчера вечером?

– Нет, вчера я был занят.

2. – Ты смотрел телевизор или ходил в магазин?

– Ни то, ни другое. Я играл в футбол.

3. – У тебя есть что-нибудь поесть?

– Да! Вот смотри, какую вкусную пиццу я приготовил.

4. – Ты успел перевести текст?

– Нет, я был занят.

5. – Ты что-нибудь успел сделать за весь вечер?

– Нет, я спал.

6. – Ты что-нибудь успел сделать за весь вечер?

– Да, я смог скачать несколько файлов. .

Задание 3. Дополните предложения словами для справок.

 Индейская легенда гласит, что жил на свете жестокий и высокомерный раджа. Он считал себя самым могущественным___завоевателем_____________. Один бедный мудрец сказал, что без своего народа_______раджа____________ не смог бы одержать ни одной_______победы________________. Когда радже передали слова бедного ____мудреца _________, он пришел______в ярость_______________. Он велел мудрецу привести ______доказательства_____________ своих слов, иначе того казнят. ,,Даю тебе_______на раздумье_________________ одну ночь”, — сказал раджа. И мудрец доказал свою________правоту_________________. Он принес радже игру__________собственного__________________ изобретения — шахматы. По правилам______шахматы___________ один король (раджа) __________ без помощи__________своих фигур (народа) выиграть партию (битву) не может. Радже так понравились ______ игры______________, что он предложил __изобретателю__________________ любую награду.

Слова для справок: игры, шахматы, доказательства, без помощи, в ярость, собственного, изобретателю, правоту, раджа, жил, победы, мудреца , завоевателем, на раздумье, высокомерный.

 Задание 4.Восстановите диалоги, выбрав из скобок нужный глагол и употребив его в правильной форме

1.(получать – получить) – Что ты делал на почте? – ___получал_______________посылку. – Ну и как, ____получил__________? – Да, конечно. В этом году я уже два раза _______получал_____________ посылки от родителей.

2. (объяснять – объяснить) – Я вчера заболел и не был на занятиях. Что вы делали? – Преподаватель ______объяснял____________ новый падеж.

3.(звонить – позвонить) –Ты ____позвонил________________ сестре? Поздравил? – Да, конечно, ____позвонил______________

4. (повторять – повторить) – Ты ходил вчера с друзьями в кино? – Нет, я ______повторял_________________грамматику.

5.(обедать – пообедать) – Где ты обычно __обедаешь________________? – Обычно я ______обедаю_______________ в столовой, но сегодня воскресенье и я _________пообедал_____________________дома.

Задание 5.Вставьте, где это необходимо, пропущенные буквы

Приближается зима. День стал коротким. Воздух почти (не)прогревается тепла. и (не) сохраняет в себе тепла. Ночи становятся всё длиннее и часто заставляют дрожать от холода. Уже не распахнёшь окно и не насладишься былым ароматом нарциссов или сирени . Давно отцвели кусты роз. Ненастным днём низко висят тяжолые тучи, а солнце замирает за горизонтом. Мокрые кроны деревьев отяжелели, пригнулись к земле, но солнечные лучы иногда согревают их. Ветер резко сотрясает ветки, срывает последнюю листву. Листья литят по воздуху, прилипают к крышам домов и беседок. Всем тоскливо и холодно. Осень — унылая пора. Так называл её Пушкин, хотя и очень любил.

  • Подберите синонимы к данным словам и составьте с ними словосочетания.  поразительный поразителний – удевитилниый удевителний успех
  • зной–жара силная жара
  • перечить – возражать жозравать учителю
  • поддержка – помощь моралная помощь
  • волноваться-беспакоиьтся валнаватся за друга
  • Подберите антонимы к данным словам и составьте с ними словосочетания.

аккуратный – неряшливый → неряшливый почерк

зажечь – потушить – потушить костёр

невежество – знание – глубокие знания

огорчаться-радоваться – радоваться победе

наличие – отсутствие – отсутствие документов

Задание 6Слова в скобках употребите в нужной форме.

1. Мой друг работает в болшом маркете (большой маркет)

 2.Они любят рассказывать о новой работе (новая работа)

3.Мой брат живёт на 5 этаже (5 этаж).

4. Я часто звоню верным друзям (верные друзья).

5. Этот фильм очень нравится моей подруге (моя подруга).

Задание 7Прочитайте текст и ответьте на вопросы.

Путешествие – это не только передвижение по какой-либо территории с целью её изучения или накопления впечатлений.

Писатели после путешествий часто создают произведения, основанные на этих впечатлениях. Вот история создания одного произведения.

В 1890 году А.П. Чехов неожиданно принял решение поехать на Сахалин. Остров-тюрьма – так люди называли этот далёкий остров, который стал местом каторги и ссылки для

преступников. Из Москвы до Ярославля Чехов ехал на поезде, потом плыл на пароходе до Перми́, из Перми до Тюмени опять ехал на поезде. Два месяца и двадцать дней Чехов был в пути.

– Зачем он поехал туда? За новыми темами?! – удивлялись современники.

На этот вопрос нельзя ответить одним словом. Писатель оставил свой дом, родных и поехал в трудное путешествие через огромную Россию, потому что хотел рассказать людям правду об этой далёкой земле. Сахалин был интересен Чехову как человеку,

как писателю, как врачу. Три месяца был Чехов на Сахалине. Он ходил по тюрьмам, встречался и говорил со многими людьми, живущими на этом острове. В итоге появилась книга «Остров Сахалин». Она привлекла внимание русского общества к бедственному положению каторжников и членов их семей.

Путешествие на Сахалин – писательский подвиг А.П. Чехова.

1. Какое событие в жизни Чехова удивило его современников?

Современников удивило, что Чехов неожиданно решил поехать на Сахалин.

2. Как добирался Чехов до Сахалина?

Он ехал поездом до Ярославля, потом плыл на пароходе до Перми, из Перми до Тюмени снова поехал поездом.

3. Что делал писатель на острове?

На острове Чехов ходил по тюрьмам, встречался и разговаривал с людьми, живущими на Сахалине

4. Каким был результат путешествия Чехова?

Результатом путешествия стала книга «Остров Сахалин», которая привлекла внимание общества к тяжёлому положению каторжников и их семей.

Задание 8. Прочитайте рассказы Чехова  « Мальчики» и « Ванька» и поделитесь своими впечатлениями от прочитанного.

Я не понял не чего про этова рассказа.

Задание 9.  Прочитать и пересказать « Легенду о Данко» ( учебник, с. 66). Ответь на вопросы:

-Где жили соплеменники главного героя, какими они были в начале произведения?

Сначала соплеменники Данко жили на своей родной земле. Когда-то они были сильными, смелыми и свободными людьми, но со временем ослабли и стали менее решительными.


-Почему они оказались вытесненными в глубь леса? Какие были перед ними две дороги? Выбрали ли они какую-то из дорог?

Враги вытеснили их с родной земли, и людям пришлось уйти в дремучий лес. Перед ними открывались два пути: один в болото, а другой в густую чащу. Но они не решились выбрать ни один, потому что боялись погибнуть.


-Какие чувства стали закрадываться в их души от тоскливых дум?

Постепенно в их душах поселились тоска, уныние, злоба и страх. Люди потеряли уверенность в себе и начали ссориться между собой.


-Почему Данко решил помочь соплеменникам? Как именно?

Данко был смелым и добрым человеком. Он любил свой народ и не хотел, чтобы люди погибли в лесу. Поэтому он пообещал вывести их к свободе и повёл за собой.


-Что сделал он, когда люди потеряли веру и надежду выбраться из дремучего леса? Почему он так поступил?

Когда люди начали сомневаться и совсем перестали верить, Данко разорвал руками свою грудь, вынул из неё горящее сердце и поднял его над головой. Пламенем сердца он осветил путь в темноте. Он сделал это из любви к людям и ради их спасения.

-Сумели ли люди выбраться из леса?

Да, благодаря Данко соплеменники вышли из мрачного леса на широкую и светлую степь.


-Что произошло с Данко и с его сердцем?

Сам Данко упал мёртвым, отдав последние силы. Его сердце ещё горело ярким пламенем, но один человек из племени испугался и затоптал его ногой.

Задание 10.  Написать размышление на тему “ Есть ли место огромной любви и самопожертвованию в наши дни?”

В наши дни огромная любовь и самопожертвование всё ещё существуют. Мы видим это в заботе родителей о детях, в работе врачей и спасателей, которые рискуют жизнью ради других. Даже в повседневной жизни человек может проявить любовь и помочь ближнему. Значит, место для таких чувств есть всегда, пока люди способны думать не только о себе.

Բնության ուսումնասիրման գիտական մեթոդներ։

§3. Դիտումներ և փորձեր: 

§4. Ֆիզիկական մեծություններ: Ֆիզիկական մեծությունների չափումը: Չափման սխալ:

Առաջադրվող հարցեր՝

1. Ինչպե՞ս ենք գիտելիքներ ձեռք բերում բնության երևույթների մասին:

Գիտելիքներ ձեռք ենք բերում կենսաբանությունից և բնագիտությունից:

2. Ի՞նչ է փորձը և ինչո՞վ է այն տարբերվում դիտումից:

Դիտումը՛ պարզապես հետևում ենք երևույթին առանց միջատմելու, փորձը՛ ստեղծում ենք պայմաններ ու միջամտում երևույթին՛ ոսոմնասիրելու համար:

4. Ի՞նչ է վարկածը:

Վարկածը ենթադրություն է, որ գիտնականը առաջդրում է երևույթը բացատրելու համար: Հետո այն ստուգվում է դիտումներով և փորձերով եթե ճիշտ է՝ դառնում է օրենք կամ տեսություն:

5. Ի՞նչ է օրենքը:

Ֆիզիկական օրենք, մասնավոր փաստերից ածանցված տեսական սկզբունք, որը կիրառելի է որոշակի խմբի կամ դասի երևույթների համար և միշտ տեղի ունի որոշակի պայմանների առկայության դեպքում։ Սովորաբար ֆիզիկական օրենքները տարիների ընթացքում բազմիցս ստուգվում և հաստատվում են դիտումների և փորձերի միջոցով, մինչև ընդունվում են գիտական հասարակության կողմից։ 

6. Ի՞նչ է  ֆիզիկական տեսությունը:

Ֆիզիկական տեսությունը գիտական համակարգ է, որը բացատրում է երևույթները և կանխատեսում նորերը՝ հիմնելով օրենքների ու փորձերի վրա:

7. Ֆիզիկական մեծությունների չափումներ,չափումների դերը գիտության մեջ:

Ֆիզիկական մեծություների չափում է կոչվում մեծությունը համեմատելը ընդունված է չափման միավորի հետ:

8. Ի՞նչ է նշանակում չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն:

Չապել որևե ֆիզիկական մեծությունը նշանակում է համեմատել այն նույնա նման մեծության հետ , որը համարվում է միավոր:

9.Երկարության հիմնական և այլ  միավորները: Չափման գործիք:

Երկարության հիմնական միավորն է մետրը, և այլ՝ սանտիմետր, միլիմետր, դեցիմետր, կիլոմետր:

Չափման գործիք– Չափաքանոն, չափարիզ:

10. Ի՞նչ չափիչ   սարքեր  եք ճանաչում: Թվարկեք:

Վայրկենաչափ, Չափագլան, Սենյակային
և բժշկական
ջերմաչափներ, Չափաքանոն, Չափարիզ

11. Այդ սարքերը ի՞նչ ֆիզիկական մեծություններ են չափում:

Չփաքանոն, չափերիզ – Չափոմ են երկարությունը: Վարկյանաչափ – չափում է ժամանակը: Չափագլան – Չափում է հեղուկը: Ջերմաչափ – Չափում է ջերմությունը

12. Ի՞նչ է չափիչ սարքի սանդղակ:

Յուրաքանչյուր չափիչ սարքի բաժանման արժեքները (գծիկները) կոչվում է սարքի սանդղակ:

13. Ո՞րն է չափիչ սարքի չափման սահմանը:

Չափիչ սարքի սանդղակի ամենամեծ արժեքը կոչվում է սարքի չափման սահման:

14. Ի՞նչն են անվանում սանդղակի բաժամնման արժեք:

Երկու հարևան գծիկների միջև հեռավորությունը կոչվում է սանդղակի բաժանման արժեք

15. Ինչի՞ց է կախված չափման սխալը:

Ֆիզիկական մեծությունը ճշգրտորեն, այսինքն՝ առանց սխալի չափել
հնարավոր չէ: Այլ կերպ ասած՝ չափման միջոցով հնարավոր չէ ստանալ չափվող ֆիզիկական մեծության ճշգրիտ արժեքը: Չափման սխալը կախված է բաժանման արժեքից, և ընդունված է համարել, որ այն հավասար է բաժանման
արժեքի կեսին:

Լրացուցիչ առաջադրանք`

1. Բերեք ֆիզիկական մեծությունների օրինակներ:

ֆիզիկական մեծություններ – Վերցնել իրը, Խաղալ այտ իրով և լիքը ֆիզիկական գոծողություներ, որը, ես մոռացել եմ:

2. Ի՞նչ չափիչ սարք են օգտագործում հեղուկի ծավալը որոշելու համար.

   1.կշեռք           2.ջերմաչափ

   3.չափերիզ     4.չափագլան

3.Ինչպե՞ս կարող եք միլիմետրական բաժանումներով քանոնով չափել ֆիզիկայի

 դասագրքի (կամ որևէ գրքի) թերթի հաստությունը:

մեկ թերթի չի չափվի դրա համար պետք է ոկտագործել տասնյակ թերթեր, հետո պետքե ստացած հաստությունը բաժանել թերթերի քանակի վրա:

4. Ո՞րքան է նկարում պատկերված քանոնի բաժանման արժեքը:

Քանոնի բաժանման արժեքը 1մմ է:

5,Ի՞նչ երկարություն ունի  նկարում պատկերված չորսուն:

3սմ և 3 մմ

Կարդալ․

Հանրակրթական դպրոցի 7-րդ դաս․ դասագիրք Գ․ Մելիքյան, Ս․ Մաիլյան «Էդիթ Պրինտ» հրատ․, Երևան 2023 դասագրքից սովորել՝ էջ 12-ից,մինչև էջ 19-ը: 

Լրացուցիչ առաջադրանք` Լուծել խնդիրներ՝ Ա.Մ.Մամյան էջ 9-15

Պատրաստել տեսանյութ՝

Համացանցից կամ հանրագիտարաններից փնտրել և գտնել տարբեր երկրների զանգվածի կամ երկարության չափման միավորները: Դրանց մասին ինֆորմացիա ներկայացնել պրեզենտացիայի կամ տեսանյութի տեսքով:

Վիլյամ Սարոյանի «Նարինջները» Առաջադրանքներ

1.Գրավոր ներկայացրո՛ւ, թե ինչի՞ մասին էր պատմվածքը, ի՞նչ սովորեցիր, ո°րն էր հեղինակի ասելիք

Պատմվածքը մի որբ տղայի մասին էր, ով պիտի ժպտար, որ կարողանանր անցնող մեքենաներին նարիջներ վաճառել: Նաև իրար սիրելու ու հարգելու մասին էր, բայց Լյուկի հորեղբոր կինը շատ դժգոհող էր ու ամեն ինչից բողոքում էր: Պատմությունը շատ տխուր էր, քանի որ Լյուկի ժպտալու փորձերը այդպես էլ ոչ մի մեքենայի չկանգնացրեղ ու նա ոչ մի նարինջ էլ չվաճառեց:

2.Պատմվածքից առանձնացրո՛ւ քեզ համար ամենից տպավորիչ հատվածը և հիմնավորի՛ր։

Մեծ դժվարությամբ նրան հաջողվեց ժպտալ, բայց ի պատասխան դրա, հորեղբայր  Ջեկը սոսկալի ծամածռեց դեմքը, և նա հասկացավ, որ ժպիտը վատ էր ստացվել:

Այս հատվածը տպավորվեղ, քանի որ հետաքրքիր էր, թե ինչու՞ էր հարկավոր ժպտալ:

3.Բնութագրի’ր պատմվածքի կերպարներին։ Ասա, թե ո’ր կերպարի բացակայության դեպքում պատմվածքն իր իմաստը չէր կորցնի։

Լյուկը իմ համար ամենա կարևորն է, նրան պատկերացրի նիհար, ցնցոտիներ հագած, մեծ ու սոված կապույտ աչքերով, հանգիստ ու տխուր բնավորությամբ ու ինձ թվում է պատմության իմաստը չեր կորչի, եթե Ջեկի կինը չլիներ:

4. Ի°նչ ես կարծում, ո°րն էր Ջեյքի եւ Լյուքի տխրության պատճառը։

Մի կողմից մարդկային անտարբերությունը, մյուս կողմից Ջեկի անգործությունը ու իր կնոջ փնթփնոցները:

5. Ի°նչ է քեզ համար մարդկային անտարբերությունը, ինչի° կարող է հանգեցնել այն։ Քո տեսակով ինչպիսի°ն ես դու։ Ինչպե°ս ես արտահայտում դիմացինի նկատմամբ կարեկցանքդ։

Անտարբերությունը վատ բան է, ու կարող է հանգեցնել մարդկության վերացմանը: Ես իմ տեսակով անտարբեր չեմ, կօգնեմ, երբ տեսնեմ պետք է: