Առաջադրանք 142-147

142. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը: 
Թոռնիկն արագ թռավ տատի գիրկ: (գիրկ, գիրք)
Միաժամանակ երեք գիրք Է կարդում: (գիրկ, գիրք)
հորդ անձրևը կտրվելու միտք չուներ: (հորդ, հորթ)
հորթ տրտինգ տալով վագեց մոր մոտ: (հորդ, հորթ)

143. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը: 
որդերի մեջ անծանոթ մի աղջիկ տեսա: (որդ, որթ)
որթերի պատճառով ձկնորսության չգնացի: (որդ. որթ)
Շատ հաջող ավարտ ունեցավ մեր ձեռնարկը: (հաջող, հաչող)
հաչող շանը կծան չի լինում: (հաջող, հաչող)
Երեխայի կտրիչ ատամներն արդեն դուրս էին եկել: (կտրիչ, կտրիճ)
Իմ բոլոր կտրիճ ընկերները հավաքվել են այսօր: (կտրիչ, կտրիճ)

144. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը: 
Նստելու համար մի հարթ տեղ եմ փնտրում: (հարդ, հարթ)
Քամին ամբողջ հարդը բարձրացրել ու պտտում էր օդում: (հարդ, հարթ)
Տարբեր ախտեր քայքայել էին մարմինը: (աղտ, ախտ)
Փոշիով ու աղտ էր ծածկված փողոցը: (աղտ, ախտ)
Մի ուղտ քարավանից առանձնացել էր: (ուղտ, ուխտ)
Քո արած ուխտ թանկ է բոլորիս համար: (ուղտ, ուխտ)

145. Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով: Ընտրածդ բառերի գրությունը ճշտի´ր բառարանի օգնությամբ:

Խոսքս մի՛ կտրիր:

մի ընթատիր,


Մինչև ե՞րբ պիտի թաքուն պահես:

գաղտնի,


Անձրևն ինչպես սկսվել էր, այնպես էլ վերջացավ:

դադարեց,


Օդանավի իջնելը ոչ ոք չնկատեց:

Վայրեջքը,

146. Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով: Ընտրածդ բառերի գրությունը ճշտի´ր բառարանի օգնությամբ:

Հորեղբորս տղան մրջյուններով շատ է հետաքրքրվում:

եղբայրս,


Մրջյունները կանոնավոր զորք ունեն և դրկից միջատների դեմ պատերազմելու են դուրս զալիս կանոնավոր շարքերով:

հարևան,


Մրջյուններն էլ թշնամիներ ունեն. դրանք խոշոր ճանճերն են:

հակառակորդ,

147. Բաց թողնված տառերը լրացր

ո՛ւ և բառարանով ստուգի՛ր ճի՞շտ ես գրել:

Վերևում՝ համարյա երկնքի տակ, ծնվեցին ջրի կաթիլները: Նրանք լեռների բարցրից, հողի միջից դուրս եկան ու, լույսն իրենց մեջ, ցնություն թիթեռն իրենց վրա, կտկտալով իջան ցած: Լեռն ի վար, ծառերի կողքերով, թփերի արանքներով, զարմանազան խատուտիկ խջաքարերի վրայով գալիս էին կաթիլները:
-Ինչքա՜ն քաղցր եք,- ասում էին նրանց մամուռները:

Ուշադիր կարդացեք տեքստը և հիշեք

Բառասկզբում լսվող է-ն է տառով է գրվում: Բացառություն են կազմում եմ, ես, ենք, եք, են բառերը:
Բառասկզբում  լսվող օօ տառով է գրվում:
Բացառություն է կազմում ով (ովքեր) բառը:
Բառամիջում է և օ հնչյունները է և օ տառերով են գրվում, եթե բաղադրյալ բառի մեջ մտնող արմատի սկզբնատառեր են:
Բառամիջում ո և ե տառերը օ  և է են կարդացվում, եթե դրանց նախորդում է բաղաձայն հնչյուն, վօ և յէ են կարդացվում, եթե նախորդում է ձայնավոր հնչյուն: Բառամիջում բ, գ, դ, ձ, ջ տառերը համապատասխանաբար կարոդ են կարդացվել պ, կ, տ, ծ, Ճ կամ փ, ք, թ,ց, չ:
Բառամիջում ղ, վ տառերը համապատասխանաբար կարող են կարդացվել խ, ֆ:

Ուղղախոսություն և ուղղագրություն, Առաջադրանք 133-139

133. Կետերը փոխարինի´ր գ, կ կամ ք տառերով (հարկ եղած դեպքում դի´միր ուղղագրական բառարանին):

Թարքմանել, հաքուստ, կարգ, պարքևատրել, երգիչ, oգուտ, անեծք, սայթակել, զորք, վարգաբեկել, գրկել, ձագուկ:

134. Կետերը փոխարինի´ր  դ,տ կամ թ տառերով:
Արդեն, հաղորդել, արևմուտք, զվարթ, սաղարթախիտ, բրդոտ. ժողովուրդ, հերդ, օրիորդ, ընդունակ, արտաքին, չորրորդ, մարդկային. փարթամ:

135. Կետերը փոխարինի´ր ջ, ճ կամ չ տառերով: 
Վերջ, ողջ, նկարիչ, չղչիկ, վայրէջք, հաչոց, խոչընդոտ, թռչուն, թրջել, թռչել, միճև, մինչև, ամբողջ, առաջին, աղջամուղ.:

136.Կետերը փոխարինի՛ր ձ, ծ կամ ց տառերով:
Փորձ, հարցում, բարձունք, ուրց, լացակումած, ընթերցել, քաղցրություն, լռակյաց, հանդիպակած, լվացք, գնացք, նստվացք, նրբանցք:

138. Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն հորինի՛ր: 
Գաղտնիք, սանդուղք, ճեղքել, խախտել, վախկոտ, տախտակ, եղբայր:

Մեկ օր մի պապիկ իչնում էր սանդուղքով և տեսնում է մի տուփ, այդ տուփը առաջին անքամ էր պապիկը տեսնում։ Տուփի վրա գրած էր գաղտնիք բառը հետո երբ պապիկը ուզում էր բացել տուփը նրա ենբայրը զանգեց։ Պապիկը վախեցավ հետո նորից փորձեց բացել և այս անքամ էլ չստացվեց, որովհետև պապիկի հետեվում վախկոտ նապաստակ եկավ։ Պապիկը հասկացավ, որ ինչվոր բան են չե և տեսավ, որ իր նկուղի դոռը կիսա փակ էր և պապիկը այնտեղ չեր տեղավորվի, պապիկը չգիտեր ինչ աներ, նա մի ձեև մտավ և արագ բացեց տուփի մեջ ոչմիբան էլ չկար բայց նա լսեց ինչվոր ձայն։

-Լսիր ինձ, որ ստանաս գանձը պետք է խախտել բոլոր կանոնները և ճենքես անյուծին։

Պապիկը չհամաձայնվեց և չվերցրեց գանձերը։

139. Կետերը վախարինի´ր ղ կամ խ տառերով:
Խրոխտ, թուղթ, խեղդել, ծախսել, կմախք, աղբյուր, պղտոր, դժողք, դրախտ, զմրուղտյա, եղբայր, անվաղճան, ողկույզ, մխկտալ, տախտակ, թաղտ, ախտոտել:

Առաջադրանք 107-116

107. Արմատի կրկնությամբ կազմված, գծիկով գրվող բարդ բառեր գրի´ր:

Օրինակ՝
շուտ-շուտ, երբեմն-երբեմ։

շուտով – շուտով, երբ – երբ, մոտ – մոտ, Հազվադեպ – հազվադեպ։

108. Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր (արմատների մեջ ի՞նչ փոփոխություն է կատարվում):

Օրինակ՝
Փալաս-փուլուս:

Աման, մարդ, պարապ, պակաս, մանր, փոքր, ոլոր, սուս:

Աման – չաման, մարդ – մուրդ, պարապ – սարապ, պակաս – մակաս, մանր – մունր, փոքր – մոքր, ոլոր – մոլոր, սուս – փուս։

109. Տրված արմատների կրկնությամբ բառեր կազմի՛ր: Բառերի մեջ այդ արմատների գրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ:

Օրինակ՝
ճըռ – ճռճռալ, ճռճռոց:

Մըռ, հըռ, չըռ, կըռ, դըռ:

մըռ – մըռալ, մըռմըռոց։

հըռ – հըռալ, կըռկըռոց։

չըռ – չըռալ, չըռչըռոց։

կըռ – կըռալ, կըռկըռոց։

դըռ – դըռալ, դըռդըռոց։

111. Անջատ գրվող բարդ բառերի (հարադրությունների) իմաստներն արտահայտի՛ր հոմանիշ բառերով:

Պար գալ, զրույց անել, խաղ անել, թույլ տալ, ման գալ, հաց ուտել, քուն մտնել, դաս անել:

պարել

զրուցել

խաղալ

թույլատրել

զբոսնել

սնվել

քնել

սովցորել։

115. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՜ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝ 
դարավերջ – դարի վերջ,

Աշխատասենյակ – աշխատելու համար նախատեսված սենյակ:

Գառնարած, բարեսիրտ, չարամիտ, լեռնագագաթ, արագահոս, հարթավայր, աստղագիտություն, սրտիկ, ծիրանենի:

Գառնարած – գառներ արածեցնող։

բարեսիրտ – բարի սիրտ ունեցող։

չարամիտ – չար միտք ունեցող։

լեռնագագաթ – լեռան գագաթ։

արագահոս – արագ հոս։

հարթավայր – հարթ վայր ունեցող։

աստղագիտություն – աստղերի մասին գիտություն։

116. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝ 
միաեղջյուր – մի եղջյուր ունեցող:

Վիպագիր, մեծագլուխ, սրընթաց, երկերեսանի, զբոսայգի, սրամիտ, հեռուստացույց, պահարան, հայաստանցի:

Վիպագիր – վեպ գրող։

մեծագլուխ – մեծ գլուխ։

սրընթաց – արագ ընթացող։

երկերեսանի – երկուերես ունեցող։

զբոսայգի – զբոսնելու այգի։

սրամիտ – սուր միտք ունեցող։

հեռուստացույց – հեռուն ցույց տվող։

պահարան – պահելու – վայր։

հայաստանցի – հայաստանի բնակիչ։

Ուշադիր կարդա, հասկացիր և սովորիր

Արմատը բաղադրիչների չբաժանվող, բառի հիմնական իմաստն արտահայտող մասն է:
Արմատից կամ բառից նոր բառ կազմող մասնիկը ածանց է:
Արմատներն իրար կապող ա մասնիկը կոչվում է հոդակապ:
Միայն մեկ արմատից կազմված բառերր պազ են:
Բաղադրիչներից (արմատ, ածանց) կազմված բառերը բաղադրյալ են:

Առաջադրանք 100-105

100. Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր: դեղինով ընդգծիր գործածված մասնիկները (ածանցները): Գրիր, թե ինչու ես որոշ բառեր մեծատառով գրել։

Օրինակ՝
հույն – Հունաստան:

Հիվանդ, ծաղիկ, մուկ, հայ, նիստ, այբուբեն, դաս, դպիր, դարբին, հյուր, զոր(ք), ռուս, գործ, բրուտ, կույս, ուզբեկ, հնդիկ, թուփ, ծիրան:

Հիվանդ – հիվանդանոց։

ծաղիկ – ծաղկաման։

մուկ – մկնային։

հայ – Հայաստան։ Երկրի անուն։

նիստ – նստարան։

այբուբեն – այբբենան։

դաս – դասարան։

դպիր – դպիրություն։

դարբին – դարկնոց։

հյուր – հյուրանոց։

զոր(ք) – զորավար։

ռուս – Ռուսաստան։ երկրի անուն։

գործ – գործարան։

բրուտ – բրուտյա։

կույս – կուսանոց։

ուզբեկ – Ուզբեկստան։ երկրի անուն։

հնդիկ – Հնդկաստան։ երկրի անուն։

թուփ – թփուտ

ծիրան – ծիրանենի։

101. Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Շատ ու շատ դարեր առաջ ասորիների երկրում մի իմաստուն մարդ էր ապրում:
Մորու թփերով ծածկված տեղում մի առարկա էր  թաքցրել:
Նա որոշել էր այդտեղ իր համար բնակվելու տեղ կառուցել:
Տունը դարձրել ես հավեր պահելու տեղ:
Երեկոյան դարբինների աշխատանքի վայրում  կհանդիպենք:
Գետի ափին մի փոքր տուն ուներ, որտեղ ապրում էր իր սիրելի կենդանու հետ:
Իրենց փոքր գյուղի փողոցներն ու այգիները հիշեց:

Շատ ու շատ դարեր առաջ Ասորաստանում մի իմաստուն մարդ էր ապրում:
Մորու թփու տուն մի առարկա էր  թաքցրել:
Նա որոշել էր այդտեղ իր համար բնակարան կառուցել:
Տունը դարձրել ես հավանոց:
Երեկոյան դարբնոցում  կհանդիպենք:
Գետի ափին մի տնակում ուներ, որտեղ ապրում էր իր սիրելի կենդանու հետ:

Իրենց գյուղակ փողոցներն ու այգիները հիշեց:

102. Բնակավայր կամ տեղանք ցույց տվող բառերին այնպիսի ածանցներ ավելացրու, որ նոր բառերը տվյալ տեղի բնակիչ իմաստն արտահայտեն:

Օրինակ՝
լեռն – լեռնցի:

Երևան, քաղաք, Վան, Մուշ, Աշտարակ, Արտաշատ,Դվին, Կարս, Գյումրի, Լոռի, Ամերիկա, Նյու-Յորք, Լոնդոն, սար, գյուղ:

Երևանցի, քաղաքացի, Վանեցի, Մուշացի, Աշտարակցի, Դվինացի, Կարսեցի, Գյումրեցի, Լոռեցի, Ամերիկացի, Նյու-Յորքացի, Լոնդոնացի, սարեցի, գյուղացի։

103. Տրված բառազույգերի արմատները տեղափոխելով՝ բաղադրյալ նոր բառեր ստացի´ր:

Օրինակ՝
բարեժպիտ, մանկամիտ – բարեմիտ, մանկաժպիտ:

ա) Ջրահարս, ծովանկար, բ) ժանգապատ, արծաթագույն,
գ) հողմածին, ջրաղաց, դ) զորագունդ, երկրամաս:

ջրանկար – ծովահարս։

Ժանգագույն – արծաթապատ։

հողմաղած – ջրածին։

զորամաս – երկրագունդ։

104. Տրված բառերր բաղադրիչների բաժանի՛ր: Արմատներն ի՞նչ մասնիկով են կապվում:

Օրինակ՝ 
Գրատախտակ – գր(գիր) + ա + տախտակ:

Ձեռագիր, գեղանկար, շրջագգեստ, սիրահոժար, դեղնակտուց, հոդակապ:

Ձեռագիր – ձեռ – ա – գիր։

գեղանկար – գեղ – ա – նկար։

շրջագեստ – շուրջ – ա – գեստ։

սիրահոճար – սիր – ա – հոճար։

դեղնակտուց – դեղն – ա – կտուց։

հոդակապ – հոդ – ա – կապ։

105. Շարքի բոլոր բառերը, բացի մեկից, նայն ձևով են կազմված: Գտի´ր օրինաչափությանը չենթարկվող բառը:

ա) Հրաշամանուկ, հողագունդ, առևտուր, մեծահոգի, փրկագին:
բ) Ջրկիր, սեղանատամ, նախօրոք, դասաժամ, ձեռնտու:

Առևտուր – ջրկիր։

Առաջադրանք 93-99։

93. Ամեն շարքից մի բաղադրիչ ընտրի՛ր ե կազմի՛ր բաղադրյալ բառեր: 

Ա. Գետ, լույս (լուս), գիր (գր), սիրտ (սրտ), միտ, քար:

Բ. Ան-, լուս,գր,սրտ-ավոր, -իչ, գետ-ակ, միտք-֊ք, քար-ոտ:

94. Նախորդ վարժության Ա և Բ խմբերի տարբերությունը բացատրի´ր : Ինչպ՞ես կանվանես Բ խմբի մասնիկները:

Ես այն կանվանեմ, բառակապակցուցյուն և հոդակապ։

97. Տրված բառաշարքերից ընտրի՛ր ընտրիր այն բառերը, որոնք ածանցավոր են և արմատն ածանցից գծիկով բաժանի´ր, որոնք աժացներ չունեն, դեղին գույն ներկիր:

Օրինակ՝
ձկնիկ – ձկն (ձուկն) – իկ:

Տնակ – տն (տուն) – ակ:

ա) Շապիկ, մկնիկ, զատիկ, ծաղիկ, մայրիկ, աղջիկ,շնիկ, փիսիկ, գեղեցիկ, կապիկ, փոքրիկ, սիրունիկ, կողիկ (կոտլետ), թիթեռնիկ, ծիտիկ, քթիկ, տոտիկ, մատիկ:
բ) Գնդակ, գետակ, վանդակ, ելակ, կատակ, նապաստակ, առվակ, զավակ, բակ, գուշակ, որդյակ, դղյակ, կտակ, պատանյակ, թիակ, թակ, բլրակ, վարդակ, սոխակ, մահակ, մոծակ:
գ) Գայլուկ, բուկ, մանուկ, գառնուկ, գառնուկ, ձուկ, ձիուկ, բազուկ, մուկ, աղմուկ, հատուկ, մարդուկ, պոչուկ, վհուկ, ձմերուկ:

ա) շապիկ

մկնիկ – իկ

զատիկ

մայրիկ – իկ

աղջիկ

շունիկ – իկ

փիսիկ – իկ

գեղեցիկ

կապիկ

փոքրիկ – իկ

սիրունիկ – իկ

կողիկ – իկ

թիթեռնիկ – իկ

ծիտիկ – իկ

քիթիկ – իկ

տոտիկ – իկ

մատիկ – իկ

բ) գնդակ

գետակ – ակ

վանդակ

ելակ

կատակ

նապաստակ

առվակ -ակ

զավակ

բակ

գուշակ

որդյակ – ակ

դղյակ

կտակ

պատանյակ

թիակ

թակ

բլրակ – ակ

վարդակ – ակ

սոխակ

մահակ

մոծակ

գ)Գայլուկ – ուկ

բուկ

մանուկ

գառնուկ – ուկ

ձուկ

ձիուկ – ուկ

բազուկ

մուկ

աղմուկ

հատուկ

մարդուկ – ուկ

պոչուկ – ուկ

վհուկ

ձմերուկ

99. Տրված բառերից կամ արմատներից նոր բառեր կազմիր՝ ակ, իկ, ուկ ածանցներով: դեղինով ընդգծիր այն բառերը, որոնց նշված ածանցները փոքրացնում կամ քնքշացնում են:

ա) Թափանց(ել), շրջ(ել), մարտ(նչել), սիրտ, ճանճ 
 բ) Օրեն(ք), ճաշակ, ախորժակ, սահունակ, պահելուկ, ընդուն(ել), մոլոր(ել), գիտ(ենալ), բուռն(ն):

ճաշակ, ախորժակ, սահնակ, հանելուկ։
 

Առաջադրանք 86-92

86. Տրված բառերի րնդհանուր մասերը գտի՛ր, դրանց  ուղիղ  ձևերը գրի´ր և տրված բառերը  բացատրի´ր:

 Օրինակ՝

բարեսիրտ, բարեկամ, բարեսեր, բարետես: – Բարի:

Բարեսիրտ – բարի սիրտ ունեցող:

Բարեկամ – բարին կամեցող:

Բարեսեր – բարին (բարի բան) սիրող:

Բարետես – բարի (գեղեցիկ) տեսք ունեցող:

ա) Կտցաձև, կտցահարել, կտցաչափ:

բ) Ուղղագրություն, ուղղագիծ, ուղղամիտ, ուղղություն:

գ) Ուղեկից, ուղևոր, ուղեմոլոր, ուղևորվել:

Կտցաձև – կտուցի ձև ունեցող։

կտցահարել – կտուցով խփել։

կտցաչափ – կտուցի չափ։

Ուղղագրություն – Տվյալ լեզվի գրության կանոնների ամբողջությունը:

ուղղագիծ – ողիղ գիծ։

ուղղամիտ – ճիշտ մտածող։

ուղղություն – Այն կողմը, որտեղ մի բան գտնվում է՝ տեղի է ունենում ևն։

Ուղեկից – մարդ ով քեզ հետ քայլում է;

ուղևոր – ճամփորթող մարդ։

ուղեմոլոր – ճանապարից շեղված մարդ։

ուղևորվել – ճանապարհ ընկընել։

87. Պարզի´ր, թե Ա և Բ բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված: Այդ բառախմբերը լրացրո´ւ:

Ա. Ջրառատ, ջրային, ջրկիր, ջրվեժ, հողագործ, հողեղեն, հողոտ, անհող, ջրանցք:

Բ. Ջուր, հող, ….:

կաղմված են հող և ջրից։

89. Բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր: Արմատներն ինչո՞վ են միանում:
 Մարդամոտ, լուսամուտ, ծնողասեր, գորգագործ, փառատոն:

մարդ – (ա) – մոտ։

լույս – (ա) – մուտք։

ծնող – (ա) – սեր։

գորգ – (ա) – գործ։

փառ – (ա) – տոն։

90. Տրված արմատներով բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր:

Սառն (սառ), միտ (մտ), մուր (մր):

սառ – սառնարան, սառույց։

մտ – մտածել, մտավոր։

մր – մրոտ, մրուր։

91. Տրված բառերը կազմող մասերն առանձնացրո՛ւ: Արմատներն ընդգծիր:

Օրինակ՝

մայրություն – մայր + ություն

անամոթ – ան + ամոթ:

Ամպոտ, քարոտ, օդային, անշնորհք, դժգոհ, հեռավոր, բարություն, գրավոր, անորոշ, տհաճ:

ամ – պոտ։

քար – ոտ։

օդ – ային։

ան – շնորհք։

դժ – գոհ։

հեռ – ավոր;

բար – ություն։

գր – ավոր։

ան – որոշ։

տհ – աճ։

92. Ամեն շարքից մի բաղադրիչ ընտրի´ր և բաղադրյալ բառեր կազմի´ր (քանիսը կստացվի):

Ա.Թութ, կարմիր, փուշ, ոսկի, տուն, գույն, կաթ(ն), խորհուրդ:

Բ.Ան-գույն, ոսկյա-յա, թթ-ենի, փշ-ոտ, խորհրդ-արան,կարմր-ավուն, կաթն-եղեն, տն-ավոր:

Առաջադրանքներ

  1. Դեղինով նշված բառերի բացատրությունները բառարանի օգնությաբ գրեք և սովորեք անգիր։

մժեղ – գինու, քացախի վրա թռչող մոծակներ։

եթիմ – ծնող չունեցող երեխա, որբ։

կոծել – լացել, արտասվել։

Կոռ – Ընդհանուր հարկադիր ձրի աշխատանք:

Կաղկանձ – Շների հաչոց, վնգվնգոց:

մեյդանում – կենտրոն, մեջտեղ։

խա՛լխին – այլ մարդիկ, ուրիշները։

ջուխտ – զույգ։

  1. Նարնջագույնով նշված բառերը բաժանեք բաղադրիչների՝ առանձնացնելով արմատներն ու ածանցները և գրեք թե ինչ տիպի բառ է՝ ածանցավո, բարդ, բարդ ածանցավոր։

հացակեր – բարդ բառ։

ոտնամատ – բարդ բառ։

գառնարած – բարդ բառ։

աննման – բարդ ածանցավոր։

անհամար – բարդ ածանցավոր։

սըրտաճագ – բարդ բառ։

լուսամուտ – բարդ բառ։

գառնատեր – բարդ բառ։

լեղաճագ – բարդ բառ։

հորյեղբայր – բարդ բառ։

  1. Մոխրագույնով նշված արտահայտությունները բացատրեք՝ օգտվելով տեքստից։

ամենքի քեֆին ետևից թռչեմ – ամենքի ցանկությունը կատարել։

Վայրի գազաններ բըներից փախան – գազաները իրենց բներից փախան։

Քարեքար ընկան, դատարկուն եղան – գազաները ընկան և վազեցին այս ու այն կողմ։

Ելե՛ք, շուտով բացեք դըռներ – արագ բացել դռները։

Ով մինն ուներ — տասն եմ բերելՈվ տասն ուներ — քըսանն արել – գազաներին խառնելով գառներին շատացրել էր։

Նայեց Օհանը, որ Դավթի հագին Ոտնաման չի էլ մընացել կարգին – Քանիվոր Դավիթը շատ ուժեղ էր, դես ու դեն շատ էր վազում, որի պատճառով ոտքի ոտնամաը չեր դիմանում։

Ու շինեց Սասմա քաղքի նախրապան – Ու Դավիթը դարցավ հովիվ։

  1. Ինչո՞ւ Ձենով օհանը որոշեց Դավթին գառնարած դարձնել։

Որ Դավիթը պարապ չմնար Ձենով օհանը Դավիթին դարցրեծ հովիվ։

  1. Հաջողե՞ց Դավիթը գառնարածի աշխատանքը, պատասխանդ պատճառաբանիր։

Ոչ չհաջողվեց Դավիթին, որովհետև գառներին խառնեց գազաների հետ և իջացրեց քաղաք։

  1. 1-4-րդ հատվածների համեմատ 5-7-րդ հատվածներում Դավիթին բնութագրելիս որևէ բան կփոխե՞ս, ինչո՞ւ։

Ես կփոխեի, որ ուժի հետ Դավիթը ավելի խելացի լիներ;

  1. Ի՞նչ գործ դու կտայիր Դավթին, որ կարողանար հաջող կատարել։
  2. Ես Դավիթին կուղարկեի դպրոց։

Սասունցի Դավիթ Առաջադրանքներ

  1. Դեղինով նշված բառերի բացատրությունները բառարանի օգնությամբ գրեք և սովորեք անգիր։

զարմով -սերունդ, տոհմ, ազգուտակ 2զավակ, ժառանգ

դյուցազուն-Աստվածներից սերված հսկա, հերոս

հռչակն – հռչակ գոյական Համբաւ, ներբող * զրոյց:

ահարկու – սարսափելի, զարհուրելի 

կորյուն – Կենդանիների ձագ

շըվաքում – Ստվեր, շուք։

ավանդեց – պատվիրել, պատգամել։

խարջը – Հարկ, տուրք։

դուշման – Թշնամի։

2․ Նարնջագույնով նշված բառերը բաժանեք բաղադրիչների՝ առանձնացնելով արմատներն ու ածանցները և գրեք թե ինչ տիպի բառ է՝ ածանցավո, բարդ, բարդ ածանցավոր։

Անվեհեր – ածանցավոր, ան-ածանց, վեհեր-արմատ։

Անահ- ածանցավոր, ան-ածանց, ահ-արմատ։

Մեծազոր – բարդ բառ, մեծ – արմատ զոր-արմատ ա-հոդակապ

Անհաղթ – ածանցավոր, ան-ածանց հաղթ-արմատ

գըլխաբաց –  գըլխ-արմատ ա-հոդակապ բաց-արմատ

  1. Մոխրագույնով նշված արտահայտությունները բացատրեք՝ օգտվելով տեքստից։

Աշնան օրերը-եբվոր գալիս մարդու վերջին օրերը։

 սև հողին կերթամ ես գերի-մահանալու ժամը եկել է։

Միտք էր անում-մտածում էր։

Իր կամքը լինի-իմը լինի։

Մենք մահինն ենք միշտ ու մահը մերը-մահից չվախեցող։

Բայց որ աշխարքում ժառանգ ունենանք մենք էլ նըրանով անմեռ կըմընանք-մարդու մասին չմոռանալ։

Վեր կացավ կըռվով Սասունի վըրա-հայտարարել պատերազմ։

 թուր չառնի իմ դեմ-չկքվել իմ հետ։

  1. Բնութագրեք Ձենով Օհանին, Դավթին, Մսրա Մելիքին։ Ձեր բնութագրումները հիմնավորեք։

Ձենով Օհան, խելացի, իմաստուն։ Դավիթ, խելացի, ուժեղ, հզոր, անհաղթ։ Մսրա Մելիք, ուժեղ, անխելք, բռնապետ, չար։

  1. Ինչո՞ւ Դավիթը հրաժարվեց անցնել Մելիքի թրի տակով։

Որովհետև նա չեր ուզում պարտվեր եթե կարող էր հաղթել։

  1. Ինչո՞ւ Առյուծ Մհերն ու իր կիրը Դավիթի ծնվելուց հետո մահացան։

Որովհետև Աստված ասաց․ Ես ձեզ տալիս եմ զավակ և հենց ետ պահին դու ու քո կինը մահանում եք։