100. Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր: դեղինով ընդգծիր գործածված մասնիկները (ածանցները): Գրիր, թե ինչու ես որոշ բառեր մեծատառով գրել։
Օրինակ՝
հույն – Հունաստան:
Հիվանդ, ծաղիկ, մուկ, հայ, նիստ, այբուբեն, դաս, դպիր, դարբին, հյուր, զոր(ք), ռուս, գործ, բրուտ, կույս, ուզբեկ, հնդիկ, թուփ, ծիրան:
Հիվանդ – հիվանդանոց։
ծաղիկ – ծաղկաման։
մուկ – մկնային։
հայ – Հայաստան։ Երկրի անուն։
նիստ – նստարան։
այբուբեն – այբբենան։
դաս – դասարան։
դպիր – դպիրություն։
դարբին – դարկնոց։
հյուր – հյուրանոց։
զոր(ք) – զորավար։
ռուս – Ռուսաստան։ երկրի անուն։
գործ – գործարան։
բրուտ – բրուտյա։
կույս – կուսանոց։
ուզբեկ – Ուզբեկստան։ երկրի անուն։
հնդիկ – Հնդկաստան։ երկրի անուն։
թուփ – թփուտ
ծիրան – ծիրանենի։
101. Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:
Շատ ու շատ դարեր առաջ ասորիների երկրում մի իմաստուն մարդ էր ապրում:
Մորու թփերով ծածկված տեղում մի առարկա էր թաքցրել:
Նա որոշել էր այդտեղ իր համար բնակվելու տեղ կառուցել:
Տունը դարձրել ես հավեր պահելու տեղ:
Երեկոյան դարբինների աշխատանքի վայրում կհանդիպենք:
Գետի ափին մի փոքր տուն ուներ, որտեղ ապրում էր իր սիրելի կենդանու հետ:
Իրենց փոքր գյուղի փողոցներն ու այգիները հիշեց:
Շատ ու շատ դարեր առաջ Ասորաստանում մի իմաստուն մարդ էր ապրում:
Մորու թփու տուն մի առարկա էր թաքցրել:
Նա որոշել էր այդտեղ իր համար բնակարան կառուցել:
Տունը դարձրել ես հավանոց:
Երեկոյան դարբնոցում կհանդիպենք:
Գետի ափին մի տնակում ուներ, որտեղ ապրում էր իր սիրելի կենդանու հետ:
Իրենց գյուղակ փողոցներն ու այգիները հիշեց:
102. Բնակավայր կամ տեղանք ցույց տվող բառերին այնպիսի ածանցներ ավելացրու, որ նոր բառերը տվյալ տեղի բնակիչ իմաստն արտահայտեն:
Օրինակ՝
լեռն – լեռնցի:
Երևան, քաղաք, Վան, Մուշ, Աշտարակ, Արտաշատ,Դվին, Կարս, Գյումրի, Լոռի, Ամերիկա, Նյու-Յորք, Լոնդոն, սար, գյուղ:
Երևանցի, քաղաքացի, Վանեցի, Մուշացի, Աշտարակցի, Դվինացի, Կարսեցի, Գյումրեցի, Լոռեցի, Ամերիկացի, Նյու-Յորքացի, Լոնդոնացի, սարեցի, գյուղացի։
103. Տրված բառազույգերի արմատները տեղափոխելով՝ բաղադրյալ նոր բառեր ստացի´ր:
Օրինակ՝
բարեժպիտ, մանկամիտ – բարեմիտ, մանկաժպիտ:
ա) Ջրահարս, ծովանկար, բ) ժանգապատ, արծաթագույն,
գ) հողմածին, ջրաղաց, դ) զորագունդ, երկրամաս:
ջրանկար – ծովահարս։
Ժանգագույն – արծաթապատ։
հողմաղած – ջրածին։
զորամաս – երկրագունդ։
104. Տրված բառերր բաղադրիչների բաժանի՛ր: Արմատներն ի՞նչ մասնիկով են կապվում:
Օրինակ՝
Գրատախտակ – գր(գիր) + ա + տախտակ:
Ձեռագիր, գեղանկար, շրջագգեստ, սիրահոժար, դեղնակտուց, հոդակապ:
Ձեռագիր – ձեռ – ա – գիր։
գեղանկար – գեղ – ա – նկար։
շրջագեստ – շուրջ – ա – գեստ։
սիրահոճար – սիր – ա – հոճար։
դեղնակտուց – դեղն – ա – կտուց։
հոդակապ – հոդ – ա – կապ։
105. Շարքի բոլոր բառերը, բացի մեկից, նայն ձևով են կազմված: Գտի´ր օրինաչափությանը չենթարկվող բառը:
ա) Հրաշամանուկ, հողագունդ, առևտուր, մեծահոգի, փրկագին:
բ) Ջրկիր, սեղանատամ, նախօրոք, դասաժամ, ձեռնտու:
Առևտուր – ջրկիր։