Դերանուններ Առաջադրանք 235-249

235. Ընդգծված բառը ո՞ւմ անվան փոխարեն է գրված:

Օրինակ՝

Անանիա Շիրակացին յոթերորդ դարի գիտնական էր: Նա Երկիրը գնդաձև էր պատկերում և բաժանում էր կլիմայական յոթ գոտիների: Նա – Անանիա Շիրակացին:

– Հիմա ես Տիգրանի փոխարեն սրա գլխին մի խաղ կխաղամ,- ասաց Տիգրանը:
 Նա Նվարդի փողարեն  հոգնել եմ ու հենց առավոտյան տուն եմ գնալու,- ասաց Նվարդը:
Դու տաղայի փոխարեն ինչո՞վ ես զբաղված, ի՞նչ ես անում այդտեղ,- հարցրեց մայրը տղային:
Առաջինը դու Ռուբենի փողարեն մտիր,- Ռուբենին առաջարկեց տղան:
Վարորդը նոր միայն նկատեց մեզ: Նա Վարդանի փոխարեն  ապակու ետևից ժպտաց և ձեռով կանչեց:
Նա ընկերուհու փոխարեն  թվաբանությունից ամենաուժեղն է,- ընկերուհուն գովում էր Նվարդը:

236. Ես, դու, նա, մենք, դուք, նրանք բառերն ինչո՞ւ են անձնական դերանուններ կոչվում:

237․Ես, դու, նա, մենք, դուք, նրանք դերանուններն ըստ թվի բաժանի՛ր երկու խմբի:

Վորովհետև ցույց են տալիս անձ

238. Անձնական դերանունները ի՞նչ սկզբունքով են բաժանված երեք խմբի:

Ա. Ես, մենք.
Բ. Դու, դուք.
Դ. նա, նրանք:

1-ին դեմք 2-րդ դեմք 3-րդ դեմք

Տեքստն ուշադիր կարդա և հիշիր։

Դերանունները անվան փոխարեն գործածվող բառեր են: Անձնական դերանունները գործածվում են անձի անվան փոխարեն: Ունեն երկու թիվ՝ եզակի (ես, դու, նա) և հոգնակի (մենք, դուք, նրանք), երեք դեմք՝ I (ես, մենք), II (դու, դուք), III (նա, նրանք):

Բայեր

243. Տրված գոյականներից ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բառեր (բայեր) կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծիր:

ա) Ամպ-ամպել, ծաղիկ-ծաղկել, վար – վարել, կար – կարել, երգ – երգել, ժողով – ժողովել, օճառ – օճառել:
բ) Գողանալ, վախ – վաղենալ, քար – քարանալ, մահ – մահանալ, մանուկ – մանուկանալ, էջ(իջ) – իջնել, մայր – մայրանալ:

244. Տրված ածականներից բայեր (ի՞նչ անել կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բառեր) կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի՛ր:

Գեղեցիկ – գեղեցկանալ, հպարտ – հպարտանալ, տգեղ – տգեղանալ, մեծ – մեծանալ, փոքր – փոքրանալ, չար – չարանալ, չոր – չորանալ, թարմ – թարմանալ, խոնավ – խոնավանալ, սև – սևանալ, բարձր – բարձրանալ, մանր – մանրանալ, ճերմակ – ճերմակել, ծանր – ծանարանալ:

245. Տրված բառերից գոյականներ և բայեր կազմի՛ր: Արմատների գրությունն ինչպե՞ս փոխվեց:
Օրինակ՝
թը՜շշ – թշշոց – թշշալ:
Բը՜զզ – Բըզզոց – բզզալ, դը՜ռռ – դռռոց – դռռալ, չրը՜խկց – չրխկոց – չրխկալ, խը՜շշ – խըշշոց – խըշշալ, ծի՜վ-ծի՜վ – ծիվ-ծիվոց – ծիվ-ծիվալ, տը՜զզ – տըզզոց – տըզզալ, կը՜ռռ – կըռռոց – կռռալ թը՜խկ – թըխկոց – թըխկալ, մը՜ռռ – մըռռոց – մըռռալ:

247. Տրված արմատներով բայեր կազմի՛ր և բայ կազմող մասնիկներն ընդգծի՛ր:

Նստել, սահել,, վազել,, կարդել,, խաղալ, տեսնել, հասնել, հագնել, փախնել, սառնել, թ(ի)ռնել:

248. Պարզի՛ր, թե Ա և Բ բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված: Ուշադրություն դարձրու բառի վերջավորությանը։  Ա և Բ բառախմբերը լրացրո՛ւ:

Ա. Գրել, հրել, վազել, քայլել, սուլել, սիրել, ատել, փախչել, թռչել, տեսնել, հասնել:
Բ. Խաղալ, կարդալ, դողալ, սողալ, աղալ, բարկանալ, ուրախանալ, կամենալ,  վախենալ:

Ա խմբի բառերը ալ վերջավորությունով է վերջանում, իսկ Բ խմբի բառերը ել վերջավորությունով է վերջանում։

ջնջել, օնքնել, կանգնել։ հիվանդանալ, սղալ։

249. Ըստ նախորդ վարժության՝ բայերը բաժանի՛ր երկու խմբի և այդ խմբերն անվանի՛ր:

Ա – ել

Բ – ալ

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *